Hoa Sen – loài hoa gần gũi nhưng không kém phần thanh cao, ý nghĩa của hoa Sen trong tâm thức của người Việt là biểu tượng của sự thuần khiết, trong sáng. Sen được nhiều người xem là quốc hoa Việt Nam, tượng trưng cho khí phách, bản sắc tâm hồn Việt. Vậy hoa Sen có ý nghĩa gì? Cùng tìm hiểu rõ hơn ý nghĩa của hoa sen trong đời sống văn hóa Việt Nam nhé!
Sơ lược về hoa sen
Hoa Sen hay còn được gọi là Liên hoa, danh pháp khoa học là Nelumbo Nucifera, tên tiếng anh là Lotus. Hoa Sen có vai trò và vị trí đặc biệt cả về tâm linh và văn hóa của người Việt. Từ bao đời nay, hoa Sen đã đi vào lòng người, đi vào cuộc sống và văn hóa của người Việt. Ngắm hoa Sen ta có thể dễ dàng nhận ra ngay hình ảnh con người Việt Nam chân chất mà thật thà.
Được coi là quốc hoa của Việt Nam, bông sen quá đỗi quen thuộc và gần gũi với người dân. Chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp hình ảnh những ao sen rực rỡ sắc hồng trên nền lá xanh mướt ở làng quê Việt Nam.
Những bó Sen thỉnh thoảng được nhìn thấy trên tay những thiếu nữ xinh đẹp mặc áo dài thướt tha. Hơn nữa, hình ảnh hoa sen còn xuất hiện trong nhiều bài hát, thơ ca từ thời xa xưa hay những bức tranh sơn dầu.
Nguồn gốc của hoa sen
Cây sen thuộc loài thực vật hạt trần, xuất hiện từ rất sớm vào khoảng năm 1979. Ấn Độ là nơi đầu tiên phát hiện ra loài hoa này, sau đó được tìm thấy ở nhiều khu vực và quốc gia khác như Trung Quốc, vùng lục địa Á – Úc.
Hoa sen phổ biến tại khu vực châu Á, nhưng được trồng ở rất nhiều nơi trên thế giới như châu Mỹ và châu Âu. Tuy nhiên, do nền văn hóa quá khác nhau nên ở các nước phương Tây, họ chỉ sử dụng sen để trang trí và làm đẹp. Còn đối với Việt Nam nói riêng và các nước phương Đông nói chung, việc trồng và sử dụng loài hoa này với nhiều mục đích khác nhau.
Thông thường, sen được phân loại dựa theo màu sắc của hoa như: Sen hồng, sen vàng, sen xanh, sen trắng, hoa sen tím, sen đỏ,… Ngoài ra, còn có một số loại sen khác đang được trồng phổ biến như sen cạn, sen thái, sen đất, sen tuyết, sen mini,…
Hoa sen có những đặc điểm gì?
Cây Sen là loài thực vật thủy sinh, thân sen ngầm dạng củ sen, ăn được. Rễ có hình trụ, mọc từ củ sen, có nhiều nhánh, thon dài và có gai tù mọc xung quanh.
Cuống Sen có nhiều gai, lá vươn dài mọc lên trên mặt nước, phiến lá to hình khiên, màu xanh mướt, đường kính toàn bộ lá tầm khoảng 60–70cm có gân tỏa thành hình tròn đẹp mắt.
Hoa Sen nở rộ tỏa ra nhiều lớp cánh hoa, tạo cảm giác đan xen. Quả Sen hay chính là hạt sen chứa một hạt không có nội nhũ, có hai lá mầm dày. Chồi mầm gồm 4 lá non gập vào phía trong.
Ý nghĩa của hoa sen
Ý nghĩa hoa Sen gắn liền với hình ảnh sống trong đầm – nơi tượng trưng cho ý nghĩa về xã hội, mà bên trong đó có những chất làm cho thân và tâm hồn con người dễ bị ảnh hưởng bởi những đức tính xấu.
Ý nghĩa của hoa Sen trong văn hóa Việt Nam
Đối với người dân Việt Nam, hoa Sen mang ý nghĩa biểu tượng nhân văn sâu sắc. Hình ảnh bông Sen gắn liền với đời sống thôn quê dân dã nhưng vô cùng gần gũi. Gắn liền với sự mạnh mẽ, kiên cường vượt qua mọi nghịch cảnh của người Việt trong sự nghiệp và cuộc sống.
Bên cạnh đó, hoa Sen Việt Nam còn đại diện cho những người có cốt cách quân tử, không vướng bận vào dục vọng và sự tham lam. Ngoài ra, bông Sen còn tượng trưng cho nét đẹp tinh khôi, sự duyên dáng, nhẹ nhàng của người phụ nữ Việt Nam.
Ý nghĩa của hoa Sen trong tín ngưỡng Phật Giáo
Theo Phật giáo, hoa Sen còn mang ý nghĩa tâm linh và tôn giáo. Bông sen là biểu tượng của sự thuần khiết, trong sáng, không bị vấy bẩn bởi những điều xấu.
Sự hình thành của Sen diễn ra theo quy luật nhân quả luân hồi: Sen có cả nụ – hoa – hạt. Hoa sen nở tượng trưng cho quá khứ, đài Sen tượng trưng cho hiện tại và hạt sen tượng trưng cho tương lai, tất cả đều là sự nối tiếp liên tục với nhau.
Vì vậy, hoa Sen trở thành biểu tượng trong nghệ thuật Phật giáo của người Phương Đông. Nó tượng trưng cho vẻ đẹp thần bí, huyền ảo, tư tưởng thầm kín.
Hình ảnh Đức Phật được mô tả là ngồi trên toà sen với tư thế “liên hoa toạ” (tư thế hoa sen). Đây cũng là tư thế ngồi thiền định hoặc giảng kinh của các tu sĩ Phật giáo sau này. Thế ngồi này giúp cho con người có được sự an tịnh của thân và tâm, hỗ trợ cho quá trình thiền định. Hoa sen trắng có 8 cánh là đại diện của Bát Chính Đạo, thường gắn liền với các vị thần.
Khi nhìn ngắm hồ sen, qua tuệ nhãn của mình, Đức Phật thấy rằng giữa cuộc đời này có nhiều hạng căn cơ khác nhau. Có căn cơ thấp như khi sen còn trầm luân dưới đáy bùn, có căn cơ cao như khi đã vươn lên thành hoa xòe nở đón nhận ánh sáng mặt trời.
Xuất phát từ ý nghĩa sâu xa trong tư tưởng Phật giáo nên hoa sen trở thành một loài hoa vừa gần gũi vừa thuần khiết nên được người dân phương Đông đặc biệt coi trọng.
Ý nghĩa của hoa sen trong phong thủy
Trong phong thủy, hoa Sen mang ý nghĩa vô cùng thiêng liêng, đây là loài hoa tượng trưng cho sự trong sạch, kiên cường trước mọi cám dỗ của cuộc sống, cũng như giúp hóa giải mọi điềm xấu để dẫn đến thành công, kết trái nơi cuối con đường-
Hoa Sen thường được sử dụng làm biểu tượng để khắc lên nhiều tác phẩm nghệ thuật như điêu khắc, tranh trang trí, gốm sứ,… Những sản phẩm không chỉ đem lại vẻ đẹp cho ngôi nhà của bạn, mà còn giúp thu hút tài lộc, đem lại may mắn, bình an, thành công cho gia chủ.
Ngoài ra, hoa Sen còn được kết hợp với những họa tiết như: cá chép trông trăng trong đầm sen, hình chim đậu trên lá sen,… Mỗi quang cảnh đều mang trong mình ý nghĩa phong thủy đặc trưng riêng.
Ý nghĩa của hoa Sen trong tình yêu
Trong tình yêu hoa Sen tượng trưng cho sự tinh khôi, trong sáng. Vì thế, hoa Sen đã trở thành một biểu tượng vừa gần gũi, vừa thanh cao.
Mặt khác, nếu bạn muốn một tình yêu chân thành, lãng mạn và tiến đến hôn nhân hạnh phúc thì hãy sử dụng biểu tượng hoa sen để bắt đầu.
Ý nghĩa của hoa Sen theo màu sắc
Sen là 1 loài hoa sặc sỡ sắc màu, nổi bật với các màu: hồng, trắng, xanh, đỏ, vàng, tím,… Mỗi loại hoa lại mang trong mình 1 ý nghĩa khác nhau. Màu của hoa Sen được người ta ví như màu của đức hạnh, từ bi, trí tuệ, màu của sự thanh cao thể hiện trong đời sống đạo đức, văn hóa.
Ý nghĩa Hoa Sen Trắng
Sen trắng, tên khoa học Nelumbo Lutea, còn gọi là sen Mỹ hay sen vàng, là một loài thực vật có hoa trong họ Sen.
Hoa Sen trắng có ý nghĩa gì? Nói đến phật giáo, mọi người thường liên tưởng đến một loài hoa bình dị, thanh cao và thoát tục sống trong ao hồ, đó chính là hoa Sen. Và hoa Sen trắng là loài hoa thật dễ thương và mang đầy giá trị minh triết phật giáo đối với nhân sinh.
Hoa Sen trắng bình dị, thanh cao, thuần khiết và mang trong đó phong thái tôn nghiêm. Màu trắng của hoa mang đến cho người sự nhẹ nhàng, thanh thoát, cùng với dáng vẻ khoan thai, bình yên. Vào những mùa trăng, ánh sáng lung linh của ánh trăng vàng đã tô điểm cho cánh hoa sen trắng sáng ngời một vẻ đẹp đầy an lạc giữa muôn vì sao lấp lánh trên bầu trời cao.
Ý nghĩa của Hoa Sen Hồng
Sen hồng là một loại cây thủy sinh sống lâu năm, thường phát triển ở nơi có nhiều nước. Trong thời kỳ cổ đại nó đã từng là loại cây mọc phổ biến dọc theo bờ sông Nin ở Ai Cập. Năm 1787, lần đầu tiên nó được đưa tới Tây Âu. Ngày nay, rất hiếm hoặc đã tuyệt chủng tại châu Phi nhưng lại phát triển mạnh ở miền nam châu Á và Australia. Hoa sen hồng là quốc hoa của Việt Nam và Ấn Độ.
Hoa Sen hồng là hoa sen tối cao và được coi là hoa sen đích thực của Đức Phật. Sen hồng tượng trưng cho trái tim và từ bi. Nó cũng chính là biểu tượng của sự hoàn hảo, thuần khiết, tượng trưng cho bản chất nguyên nguyên thủy của trái tim.
Ý nghĩa của Hoa Sen Xanh
Ý nghĩa của hoa Sen xanh biểu trưng cho sức mạnh của ý chí, nghị lực kiên cường và tin thần nhân đạo. Nó cũng là biểu tượng của sự tự do, bình đẳng và bác ái. Là hình ảnh trực quan của sự thuần khiết, thanh cao và thoát tục,..
Những bông hoa sen xanh có thể mang ý nghĩa tâm linh về sự thăng thiên, giác ngộ hoặc tái sinh, là một món quà đẹp cho bất kỳ ai đang cố gắng cải thiện cuộc sống và bắt đầu những thói quen tốt.
